Opinia: CPK tylko w Łodzi. Obwodnica kolejowa Wrocławia, na Świebodzkim - premetro

Warunki powodzenia inwestycji kolejowych oraz CPK. Centralny Port Komunikacyjny tylko w centralnie położonej Łodzi

• Obwodnice kolejowe miast głównym warunkiem powodzenia planów szybkiej kolei i sprawnej komunikacji miejskiej (premetro na uwolnionych torach w mieście)
• lokalizacja CPK w Łodzi niezwykle korzystna dla Warszawy i całej Polski
• szlaki kolejowe budowane podobnie jak drogi betonowe – znacznie taniej
• kolej to przecież elektromobilność – pełna elektryfikacja kolei
• system bimodalny ( z Instytutu Tabor) jako standard europejski do taniej integracji
• dróg i kolei oraz do potanienia budowy dróg i kolei

[premetro - rodzaj metra, kursującego po bezkolizyjnych trasach; zwane też "lekkim" metrem, może kursować i pod, i po powierzchni ziemi, przypomina szybki tramwaj - dop. red.]

Centralny Port Komunikacyjny jest bardzo potrzebny szczególnie po to aby uporządkować kolej w powiązaniu z drogami. Bo niestety przez ponad 70 lat nie zrobiono nawet szkicu scalającego/uzupełniającego różne systemy kolejowe powstałe w większości pod zaborami. Brak planu na kolej i oczywiście brak realizacji od dziesięcioleci ogromnie hamuje rozwój wszystkich regionów Polski.

Ale wreszcie mówi się o ogromnej roli kolei i w tym odniesieniu o wielkim ogólnokrajowym węźle komunikacyjnym (CPK), który z definicji powinien służyć mieszkańcom całej Polski. Niestety sprawę CPK „postawiono na głowie”: według obecnego planu to kolej i mieszkańcy Polski (a nie na odwrót) są dla mega węzła położonego gdzieś na polach mazowieckich.

I rysowane są promieniście linie kolejowe z całej Polski(demolujące duże obszary) do wiejskiej gminy Baranów tak jakby dla każdego mieszkańca Polski nadrzędnym celem była podróż pociągiem do Baranowa a tam przesiadka na samolot lecący w ulubiony rejon świata (i zaraz powrót?, ciągłe przesiadki stąd przesiadkowy?).

Także przesiadanie się z pociągu na pociąg w wiejskiej gminie Baranów wygląda jak jedna wielka kpina.

A przecież hub przesiadkowy, jak sama nazwa wskazuje, to jest trochę ciało obce – to głównie pasażerowie zagraniczni będą przesiadać się z samolotu na samolot.

W zamyśle hub przesiadkowy w Polsce dla Europy Środkowej miał zwiększyć prestiż Polski niestety w obecnym trybie będzie odwrotnie – zanosi się na wielką międzynarodową kompromitację.

Ale wystarczy przesunąć CPK w rejon centralnie położonej Łodzi i wszystko nabiera wielkiego sensu i rewelacyjnie się uzupełnia

Rys1. CPK w rejonie Łodzi

Jak pokazano na rys1 CPK w rejonie Łodzi i odsunięcie kolei dalekobieżnej na obrzeża Łodzi oznacza że Łódź uzyskuje dziesiątki kilometrów premetra na bazie już nadmiarowych torów miejskich. A premetro w Łodzi będzie integralną częścią CPK. I oczywiście tunel pod Łodzią wyłącznie dla metra/premetra.
 

Od Centralnego Portu Lotniczego do Centralnego Portu Komunikacyjnego

Obecnie jest wielkie pomieszanie pojęć - skrót historii:

Na początku 2017 zapadły decyzje o budowie Centralnego Portu Lotniczego(CPL) między Warszawą a Łodzią (lokalizacja wg starych analiz) z główną rolą CPL jako hubu przesiadkowego czyli dla pasażerów zagranicznych (głównie Europy Środkowej) przesiadających się z samolotu na samolot.

Druga główna rola CPL: zastąpienie Lotnisko Chopina, które jak wiadomo szybko zmierza do zatkania się.

Następnie, już po podjęciu decyzji o budowie CPL, radykalnie rozszerzono zakres przedsięwzięcia bo słusznie uznano, że w Polsce potrzebny jest ogólnopolski węzeł kolejowy. Do CPL dodano więc węzeł kolejowy i nazwano to CPK.

I w tym momencie popełniono fundamentalny błąd – bo nie zrobiono najmniejszej współczesnej analizy czy lokalizacja, która pozostała bez zmian - między Łodzią a Warszawą - nadal jest odpowiednia dla znacznie większego przedsięwzięcia czyli dla CPK.

A właśnie podstawowe dane/fakty jednoznacznie wskazują, że: Centralny Port Komunikacyjny ma sens tylko i wyłącznie w pobliżu centralnie położonej Łodzi i to po zachodniej stronie. Wynika to wręcz z geometrii, praw logistyki, strategii. A Łódź to nie jest puste pole tylko jedno z największych miast Polski i to położone centralnie.

Nawet sama nazwa angielska - hub czyli polsku piasta determinuje położenie węzła – w środku koła jakim z grubsza jest Polska. I w takim miejscu najefektywniej krzyżują się najważniejsze szlaki.

Warszawa pilnie potrzebuje nowego metropolitalnego lotniska zbudowanego od podstaw w pobliżu Warszawy (ok 20km) najdalej za 5 lat a CPK w Baranowie ma powstać... za 10lat i w odległości ok 40km. I okazuje się że jest rewelacyjnie korzystne miejsce:

Rys.2 Lotnisko Chopina2 , 20 km od Warszawy z metrem – propozycja

Bliskość Łodzi i Warszawy miała dla Łodzi w okresie transformacji destrukcyjne znaczenie - ubyło w Łodzi ok 150 tyś mieszkańców (!) głównie na rzecz Warszawy. I słusznie , że powstała idea Aglomeracji Łódzko- Warszawskiej niestety pozostały także działania Warszawo-centryczne ze szkodą dla Warszawy i oczywiście ze szkodą dla Łodzi.

A właśnie ogólnopolski węzeł kolejowy(element CPK) położony na obrzeżach Łodzi (czyli w centrum Polski) będzie wielkim atutem Łodzi i przeciwwagą dla stołecznej Warszawy i CPK zapobiegnie dalszej marginalizacji Łodzi. Łódź nabierze większego znaczenia z korzyścią… dla Warszawy.
 

Łódź i Warszawa będą rozwijać się harmonijnie z wielką korzyścią.

CPK w pobliżu Łodzi odblokuje niezwykle potrzebne inwestycje w Warszawie:

• budowa od podstaw i to w trybie pilnym Lotniska Chopina 2 np. tak jak pokazano na rys. Jest doskonałe miejsce między Lesznem a Błoniem w odl. ok 20km od Warszawy czyli 2 razy bliżej niż planowany CPK w Baranowie i do takiego lotnisko można doprowadzić przedłużoną 2 linię metra (w wersji naziemnej)!
• wielka reorganizacja kolei w Warszawie: Warszawa powinna mieć dwa nowe, główne dworce po przeciwnych stronach Wisły jeden na Odolanach a drugi na Pradze
• kolej dalekobieżna powinna być odsunięta od Centrum Warszawy na rzecz komunikacji miejskiej i podmiejskiej – szersze uzasadnienie poniżej.

Jak pokazano w poprzednim opracowaniu o CPK, CPK w pobliżu Łodzi radykalnie przyśpieszy budowę premetra a premetro w Łodzi będzie integralną częścią CPK!

Huby stopniowo odchodzą w zapomnienie za sprawą zmian technologicznych dokonuje się rewolucja w lataniu bo już teraz np. dream-linery mogą latać z lotnisk regionalnych natomiast już za 5 lat np. AirBus deklaruje produkcję samolotów o wielkim zasięgu dla niskokosztowych linii.

Czyli to lotniska regionalne będą zagrożeniem dla mega lotniska i to CPK może nie sprostać konkurencji lotnisk regionalnych a nie na odwrót.

Ale jak najbardziej Łódź potrzebuje międzynarodowego lotniska funkcjonującego także jako hub (o ile będzie taka potrzeba).

Czyli już teraz trzeba budować markę: Centralny Port Komunikacyjny w Łodzi. Pozwoli to na stopniowe budowanie otoczenia biznesowego itd. A lotnisko dla CPK budować etapami bez przewymiarowania. Rzeczywistość zmienia się gwałtownie i w miarę rozwoju sytuacji dostosowywać rozwój lotniska międzynarodowego w Łodzi (elementu Aglomeracji Łódzko-Warszawskiej).

Łódź i Warszawa powinny w pierwszej kolejności być połączone szybką koleją (może na poduszce magnetycznej) I taka kolej nie będzie musiała niemal zaraz po wyjechaniu z Warszawy za chwilę zatrzymywać się w okolicznościach pola mazowieckiego czyli po przebyciu ok 40km.

W takim układzie Łódź i Warszawa będą rozwijać się harmonijnie z wielką korzyścią dla pozostałych regionów.
 

Potrzebne są obwodnice kolejowe miast. Uwolnione tory przeznaczyć dla premetra

Kolej w Polsce przegrywała z drogami z 3 głównych powodów:

• bardzo drogi tabor
• budowa torowisk jest jeszcze droższa od budowy autostrad
• archaiczny układ torów w miastach (czyli powolny przejazd) a poza miastami - do dziś nie ma sensownego planu na scalenie systemów kolejowych porozbiorowych

Zasadnicza uwaga:

• kiedy budowano kolej ponad 100 lat temu miasta były o wiele mniejsze i kolej dochodziła na ogół tylko do obrzeży miast. Z czasem miasta niebywale się rozrosły i wchłonęły kolej . Niestety ze szkodą i dla kolei i dla miast
• w miastach kolej pomimo, że zachowuje uprzywilejowany status porusza się wolno i kolej nieudolnie wyręcza komunikację miejską, podrzędne przystanki są słabo skomunikowane z resztą miastach
• linie kolejowe wręcz demolują strukturę miast , działają odpychająco na inwestorów i dezorganizują ruch . Najostrzejszym przykładem jest Poznań (tzw wolne tory) ale wszędzie jest podobnie. I to właśnie w Poznaniu pojawiła się idea odsunięcia kolei dalekobieżnej na obwodnicę kolejową
• do poruszania się po mieście powinna służyć komunikacja miejska: autobusy (docelowo elektryczne) , metro , premetro (ewentualnie szybki tramwaj), rowery, drony jako taksówki.

Nie wspomniano o zwykłych tramwajach bo horrendalnie drogie tramwaje (zwane kiedyś miejską koleją żelazną), kolizyjne a więc i wolne, zajmujące ogromną przestrzeń nie mają najmniejszych szans z autobusami elektrycznymi i innymi rozwiązaniami.

Wniosek:
kolej powinna wrócić na swoje pierwotne miejsce czyli trzeba: odsunąć kolej od centralnych dzielnic dużych miast i odsunąć na obrzeża mniejszych miast czyli na obszary mniej zurbanizowane.

Potrzebne są priorytetowo obwodnice kolejowe miast i centralnych dzielnic miast.

Bo przecież nie ma sensu ekonomicznego budowa szybkiej kolei między miastami (250 km/godz) jeśli na wielkich obszarach dużych miast kolej będzie jechać 10 razy wolniej czyli średnio 25 km/godz!

Dzięki obwodnicom kolejowym pociągi będą mogły rozwijać znacznie większą prędkość i w konsekwencji będzie można zdecydowanie ograniczyć liczbę przystanków oraz skrócić czas przejazdu przez/obok miasta.

W miastach tylko komunikacja miejska a w większych także kolejka dowozowa.

Dworce kolejowe na obrzeżach miast i obrzeżach centralnych dzielnic łatwiej będzie można przekształcić w węzły komunikacyjne . A to spowoduje, że w porównaniu z dotychczasowym układem dworce będą znacznie lepiej skomunikowane z miastem.

W ten sposób zdecydowana większość pasażerów przy sprawnej komunikacji miejskiej dotrze szybciej do dowolnego punktu miasta I uwolnione tory kolejowe niemal natychmiast będzie można przeznaczyć dla premetra.

Tereny pokolejowe przy uwolnionych torach (dotychczas odpychające) staną się niesłychanie atrakcyjne bo będą miały dostęp do b.dogodnej komunikacji miejskiej - premetra.

Rys.3 Poznań z odsuniętą koleją dalekobieżną i z premetrem na bazie już nadmiarowych torów kolejowych i niektórych tramwajowych.

Podobny układ związany z odsunięciem kolei dalekobieżnej, jak dla Poznania, można wręcz schematycznie zastosować dla wszystkich największych miast Polski.

I nawet mniejsze miasta mogą szybko mieć metro/premetro głównie na bazie nadmiarowych torów kolejowych.

(...)

Wrocław – uproszczona kolej i premetro.

Wystarczy odsunąć kolej dalekobieżną od centralnych dzielnic a uwolnione tory przeznaczyć dla metra naziemnego (!) i kolei aglomeracyjnej, dowozowej (lekki tabor). Szczególnie łatwo jest to zrobić we Wrocławiu bo tam jest niebywale gęsta sieć torów.
 

***

Powyższy materiał jest częścią nadesłanych do redakcji opracowań Warunki powodzenia inwestycji kolejowych oraz CPK oraz CPK w Łodzi autorstwa Andrzeja Podlaszewskiego. Materiał został opublikowany na prośbę autora i nie stanowi opinii redakcji.

Zobacz też: Trasa kolejowa do Centralnego Portu Komunikacyjnego przez Siechnice? Konsultacje społeczne.